Dünya Ticaretinde Değişim, Trendler ve Karaborsalar
Koronavirüs, dünyada sadece sağlık ve evlere kapanmayı değil, aynı zamanda uzun süredir dünyada alışagelmiş ticari yöntemlerinde değişmesine neden olacak gelişmelere ön ayak oldu. Karşılıklı güven ve ticaretin bilinen yönü ve yöntemleri temelli değişikliklere gebe. Peki bu sürece nasıl geldik?
Pandemi sürecinde, ABD; Almanya ve Fransa’nın maskelerine el koyarken, Almanya’da ABD ve İtalya’nın maskelerine ve Fransa ise İtalya’nın maskelerine el koydu. İtalya, Tunus’un tıbbi alkol gemisine, Çek Cumhuriyeti ise İtalya’nın maskelerine el koydu. Bu listeyi sayfalarca uzatabiliriz.
Koronavirüs, temel ihtiyaç olan sağlık alanında devletlerarası korsanlığı arttırdı. Uzun süredir güvenli ticaretin merkezi olarak gösterilen Avrupa ve ABD kendi araların sağlık ürünleri yüzünden 3. Dünya ülkelerinde bile görülmeyen olayları birbirlerine yaşattılar. Devletler bunu yaparsa bir kaç seneye kadar şirketlerin birbirine ne yapacağını ise düşünmek çok da zor değil. Bu da karaborsa ortamlarının gelişmesine yol açacaktır.
Bu güvensizlik ortamı orta ve uzun vadede bazı çok önemli malların uluslararası gezmesinde sıkıntı çıkacağını göstermektedir. Pandemi sürecinde Land Rover bazı önemli yan parçaları bavullar ile Çin’den İngiltere’ye taşıdı. Şu an pek çok Avrupa ülkesinde Çin mallarına karşı ön yargı başlamış durumda ve bu artarak da devam edecek.
Üretimde Çin’i dışlayarak hareket etmenin imkansız olduğu çok aşikar olduğunu bu kriz sürecinde gördük ve görmeye devam ediyoruz. Bu nedenle Avrupa’nın kabul etmediği Çin üretimlerinin menşei değişim ülkesi olmak Türkiye ve benzeri ülkeleri çağ atlatmaya yetecektir. Tabiki Avrupa tarafından Çin’e satılmayacak gıda ürünlerini de bu kapsamda değerlendirebiliriz. Çift yönlü bir menşei değişim şansı Türkiye ve Gürcistan gibi ülkelere tarihinde görülmeyecek fırsatlar sunuyor. Hem bir risk hem de fırsat karaborsa pazarlar…
Karaborsa pazarların genel refleksleri nasıldır?
Karaborsa ekonomiler, bozuk düzen ekonominin temel yansımasıdır. Bir malın yokluğu, ithalat yasağı, ve kotalar , aranılan malların el altından kayıtdışı olarak gelmesine yol açar ve parekende piyasada denetim dışı olarak alınıp satılmasıyla devam eder. Uzun yıllar karaborsada sigara, içki, saat vs gibi ürünler satıldı. Ama son dönemde sağlık ürünleri ve gıda da karaborsa pazarlara düşüyor. Yasaklar ve engeller hangi sektöre gelirse o sektörde karaborsa pazarlar oluşur.
Karaborsa alışverişlerinde kişilerin beklenti ve blöfleri, zamana karşı yarışları ve tutarsız tutumları çok sık karşılaşan durumlardır. Bu tip karşılıklı ölçümler ile malın fiyatı o an belirlenir.Mal piyasa fiyatının 10 larca kat yukarısına satılabilir.
Yaklaşık 3 sene ABD ve Çin arasında başlayan ekonomik savaş aslında karaborsalaşmanın ilk temellerini atan hamlelerdi. Bu iki üretim ve tüketim devi ekonomik olarak ve sanayi olarak ne kadar savaşlarda bir o kadar birbirlerine bağımlı yapılardır. Birbirlerine koydukları kotalar görünmeyen ticaretin büyümesine daha fazla neden olacaktır. Hindistan ve Çin üzerinden gelen üretim ve teknoloji Batı pazarına düzenli ve planlı olarak açılma şansını nasıl yakalayacaktır? Kimler bu denklemleri birleştirecektir?
Akdeniz havzası son yüzyılın en önemli ticareti fırsatlarına gebe. Organize olmayı başarabilen Lojistik ve Gümrük firmaları doğru “Pazar araştırmaları ve Satış ağı” ile son 20 yılın en önemli fırsatlarını yakalayabilir, ticari olarak ise sınıf atlayabilir. Bu resmi birleştirmek isteyen firmalar ve iş ortaklıkları kurmaya hazırız.
Dış Ticarette Bilişim Trendleri
Dünyada son yıllarda artan yazılım teknolojileri öncelikli olarak yapay zeka ve endüstri alanlarında otomasyonların evrimleşmesine neden oldu. Amerika ve Avrupa ülkeleri bu alanlarda yatırım ve altyapı konusunda dünyada başı çekiyor. Bu konuda yazılım ve teknoloji geliştirme süreçlerini eğitimli iş gücü ve göçmen iş güçlerinden oluşuyor. Artık dünyada üst düzey yöneticilerin çoğu doğu ülkerinden göçmüş eğitimli nüfustan oluşmakta. Google yanı sıra Microsoft, Pepsi, MasterCard, Adobe ve Harmon gibi yüksek teknoloji geliştiren firmaların çoğu Hindistanlı CEO lar tarafından yönetiliyor. Türkiye den 2017’de 113 bin 326 kişi göçtü. Yurt dışına gidenlerin sayısı sadece bir yılda %63 arttı. Türkiye’yi terk eden her beş kişiden ikisi 20-34 yaş aralığında. Gidenler arasında kadınların oranı %37’den %42’ye çıktı. Ve yine veriler gösteriyor ki, gidenlerin büyük bölümü eğitimli-kentli kesim.
Endüstri ve Teknoloji alanındaki gelişimler, değişimler öncelikle teknoloji geliştiren firmaların gelişmesini etkilerken artık diğer sektörleri etkilemekte. Bu yazının ana konusu bu gelişen teknolojilerden ziyade bu gelişimleri dış ticaret ile sentezleyebilmek.
Geliştirici olmayan ülkeler sentezleme konusundaki başarısı oranında geliştirenlere meydan okuyabilecek hale gelebilir. Ülkemizde geleneksel dış ticaret kültürü binlerce yıldır Asya ürünlerinin Avrupa’ya gidişini kontrol merkezi olmasından kaynaklı olarak üretmeye odaklanmayıp, denetim süreçlerinde uzmanlaşmıştır.
Kaos ortamının yarattığı fırsatları önceden görebilmek, erkenden hareket etmek iç pazarın yarattığı durgunluk ortamından kurtulmayı sağladığı gibi global bir oyuncu olmanın yolunu açacaktır.
Dünya ticari ve politik dengelerin çok hızlı değişmesi, bu hızlı değişimi takip edecek modeller, ticari istihbarat ve hızlı – esnek karar alım merkezlerini oluşturarak etkin bir yönetim ve iletişim merkezini oluşturmak şirketler için uluslararası rekabetin dayattığı koşullarda ayakta kalabilmesi için kilit noktayı oluşturur. Avrupa ve Çin ürünlerinin dünyayı domine ettiği bir ortamda bizim gibi ülkeler İletişim – Karar merkezlerinin oluşturulması ile hızlı geri dönüşlerin sağlanması teknolojik ve üretim maliyetleri konusunda yaşadığımız handikapları telafi edecektir. Hızlı ve temiz iletişimin sağlanması fiyat ve kalite avantajının önüne geçecektir.
Dış ticaret, bilişim ve veri yönetimi sentezleyebilmek, bir çok kapıyı açacak anahtar olacaktır.
Pekı bu noktada sentezleme nasıl yapılmalıdır?
Hızlı kararlar alıp uygulayabilmek, Modern bilişim araçları ile dış ticaret istihbaratının entegre edilmesi ile gerçekleşecektir. Uzun yıllardır teknoloji ve finans sektöründe kullanılan bilgisayar programlarını dış ticarete entegre etmek bu sentezlenmenin kilit noktasıdır. Veri yönetimi ve madenciliği, iş zekası sistemleri vb. uygulamalar ile dış ticaret istihbaratının toplandığı veri tabanlarına bağlanıp anlamlı ve görselleştirilmiş sonuçlar haline getirilmesi, ne kadar üretim konusunda geri kalsak da jeopolitik konunumuz gereği lojistik avantajımızla bir çok asyalı ve avrupalı firmanın önüne geçmemizi sağlayacaktır.
Ticaret savaşları politik belirsizliklerin yarattığı kaotik ortam bir çok fırsat yaratacaktır. Bu fırsatları önceden görebilmek, erkenden hareket etmek iç pazarın yarattığı durgunluk ortamından kurtulmayı sağladığı gibi global bir oyuncu olmanın yolunu açacaktır. Bu nedenle dış ticaret verilerini hızlı takip edilebilir ve okunabilir bir hale getirmek, geleneksel dış ticarete entegre etmek önümüzdeki günlerde büyük krizlere gebe olan dünya ticaretinde sağ çıkmanın tek yoludur.